Użytkowanie narzędzi zgodnie z ich przeznaczeniem, czyli krzyżak krzyżakowi nie równy. Część 2- profile krzyżowe.

Jak często słyszysz– „Daj mi krzyżaka”? Czy to bez znaczenia jakiego będzie rozmiaru? Nic bardziej mylnego! Podobnie jak w śrubach z rowkiem, tak samo jak przy tych z krzyżakiem, mamy do czynienia z całą gamą rozmiarów, określaną za pomocą cyfr. Jak to działa? Najmniejsze z nich mają rozmiar rozpoczynający się od 000, później odpowiednio 00; 0; 1; 2; 3 i 4.

Wskazówka: Oznaczenie 000 można porównać do czubka szpilki, z kolei 5 do męskiego kciuka. 

Tak jak wspomnieliśmy w poprzednim artykule, aby używać wkrętaka w prawidłowy sposób, musimy dobrać gniazdo śruby do narzędzia. Powierzchnia śrubokrętu i materiału, na którym wykonywana jest praca powinny przylegać do siebie bez żadnego luzu. Pamiętajmy, że wolne przestrzenie w tym przypadku niszczą gniazdo śruby i powodują uszkodzenia krawędzi roboczych samego grotu.

Istnieje jeszcze jeden podział profili krzyżowych. Wyróżniamy profile typu PH i oraz PZ. Do każdego z nich istnieją odpowiednie rodzaje wkrętaków, noszące takie same oznaczenia. Oprócz wyraźnej różnicy w widoku „od góry”, podstawowa dysproporcja występuje w ich przekrojach. Profil PH ma gniazdo z krawędziami zbieżnymi, z kolei PZ z równoległymi. W konsekwencji ta sama wielkość PH w profilu PZ będzie miała luz, a na odwrót, tylko część profilu PZ wsunie się w gniazdo PH.

WAŻNE: Brak dokładnego przylegania płaszczyzn roboczych oznacza, że narzędzie nie jest używane zgodnie z przeznaczeniem.

Według statystyk sprzedażowych, około 80% sprzedawanych wkrętaków, to wkrętaki PH. Jednak, jeśli przyjrzymy się śrubom stosowanym w naszym codziennym życiu, okazuje się, że dominują śruby PZ. Musimy pamiętać, że w przypadku śrub krzyżowych sam numer rozmiaru to za mało, należy także sprawdzić czy będziemy mieć do czynienia z profilem PZ czy PH. Jest to kluczowe dla żywotności narzędzia oraz stanu gniazda śruby.

Przy luźnym dopasowaniu narzędzia do profilu łba śruby, wkręcanie lub wykręcanie kończy się zniszczeniem obu materiałów. Przy każdym takim działaniu szkodliwie oddziałujemy zarówno na kształt gniazda śrub, jak i krawędzie robocze wkrętaka. Przy naruszonym gnieździe śruby, będziemy mieli problem z jej późniejszym wykręceniem przy czynnościach serwisowych. Z kolei grot wkrętaka, który będzie poddawany ponadnormatywnym obciążeniom punktowym, równie szybko się „wyrobi”. W konsekwencji przestanie on pasować do gniazd śrub, do których jest przeznaczony i dodatkowo będzie je niszczył. Trudno wtedy mówić o prawidłowym dopasowaniu grota do gniazda. Będziemy mieli ponownie do czynienia z luzem i niepełnym przyleganiem płaszczyzn w trakcie pracy, a to kończy się uszkodzeniem wkrętaka. I tak koło się zamyka…

Informacje jakie przekazujemy w tym artykule dotyczą bardzo prostych czynności, wykonywanych wielokrotnie każdego dnia, jednak zwracamy uwagę, że nawet (i zwłaszcza) najprostsze czynności wymagają odpowiedniego doboru narzędzi. Należy zwrócić uwagę na to, jak wiele zależy od prawidłowego doboru rozmiaru wkrętaka do gniazda śruby. W ten sposób łatwo wpłynąć na żywotność wkrętaka oraz tego jakie niesie to konsekwencje dla elementów, które za jego pomocą są montowane.