Profil TORX® najprościej można opisać jako sześcioramienną gwiazdę z profilowanymi ramionami. Ten kształt nie jest przypadkowy, ponieważ pozwala usunąć lub zminimalizować wady wewnętrznego profilu sześciokątnego, czyli imbusa, o którym pisaliśmy w maju. Jesteście ciekawi, jakie zalety przynosi praca z tymi profilami?
Profil falowy TORX® nie ma krawędzi prostokątnych. Jego zastosowanie pozwala na zredukowane do minimum działania karbu. W ten sposób unikamy uszkodzeń i przedłużamy trwałość gniazda wkrętu oraz narzędzia, a szkodliwa siła CamOut nie występuje. Po prawidłowym wsunięciu narzędzia w gniazdo śruby nie musimy go dodatkowo dociskać w trakcie pracy. Poza tym kształt zagłębienia z krawędziami niemal równoległymi do osi śruby stabilizuje narzędzie w gnieździe oraz uniemożliwia jego wysunięcie na boki.
Falisty kształt pozwala na wykonanie pasowania między gniazdem a narzędziem z małą tolerancją. Wynikiem jest lepsze dopasowanie form, przez co przesunięcie płaszczyzn jest niewielkie i wynosi tylko około 15°. Nie mamy tutaj do czynienia ze stykiem punktowym jak przy imbusie. Całe płaszczyzny krzywizn przylegają do siebie i zdecydowanie lepiej przenoszą moment obrotowy. Dzięki temu naprężenia w trakcie pracy nie są skupione punktowo, lecz rozłożone na większe powierzchnie.
Taki profil jest bardzo wygodny w użyciu i łatwo dopasować klucz do gniazda śruby. Podobnie jak w przypadku kluczy imbusowych, produkowane są również serie narzędzi z łbem kulistym, który pozwala na pracę pod kątem w stosunku do osi śruby. Możliwe jest odchylenie nawet do 25°; należy tylko pamiętać, że takie połączenie musi być dobrze osadzone w gnieździe śruby.
W celu mechanicznego utrzymania śruby na narzędziu firma Wiha wprowadziła serie kluczy TORX® ze specjalnymi sprężynkami laserowo łączonymi z profilem narzędzia. W trakcie wsuwania klucza chowają się do środka, a następnie rozprężają się wewnątrz i utrzymują śrubę na narzędzia.
W przypadku śrub o szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa wprowadzony został profil TORX® z otworem, czyli TORX® Tamper Resistant.
Śruba z takim profilem ma w środku gniazda trzpień, który uniemożliwia użycie standardowego klucza TORX®.
W ostatnich latach na rynku narzędziowym pojawił się kształt sześcioramiennej gwiazdy, będący modyfikacją standardowego profilu TORX®. Nazywa się on TPRX PLUS® i wyróżnia go owalny kształt wierzchołków gwiazdy.
Nie jest on jednak okrągły, ale spłaszczony. Szerokie oddziaływanie siły dociskowej nie powoduje powstawania sił promieniowych. W porównaniu z klasycznym profilem TORX®, dzięki większemu przekrojowi poprzecznemu można przenosić nim nawet wyższe momenty obrotowe. W profilu tym mamy do czynienia z powiększeniem średnicy rdzenia oraz zmniejszeniem konta natarcia krawędzi prawie do 0°. W ten sposób można przenosić wyższy moment skręcający, co chroni wkręt i narzędzie wkręcające, a tym samym zwiększa ich trwałość. Wykorzystywany jest przy połączeniach, gdzie często z użyciem dużej siły dokręcamy i odkręcamy dane połączenie. Przykładem mogą być śrubki mocujące wymienne płytki skrawające.
Obecnie można ten profil spotkać również w wielu innych miejscach, gdzie z założenia ma dochodzić do wielokrotnych odkręceń i dokręceń, np. przy sprzęcie elektronicznym. Profil ten chroni gniazdo śruby oraz narzędzie.
W przypadku zabrudzenia gniazda śruby należy przed włożeniem narzędzia dobrze je oczyścić. Niepełne dopasowanie łatwo może spowodować uszkodzenie gniazda jak i samego narzędzia. Tylko w przypadku pełnego styku krawędzi i płaszczyzn roboczych mamy 100% gwarancji na prawidłowe wykonanie pracy. Dlatego należy dokładnie dopasować rozmiar klucza do gniazda śruby.
Zwracaj uwagę na różnice między profilami TORX® i TORX PLUS®! Chociaż śruba TORX PLUS® może być wkręcana za pomocą narzędzia TORX®, dochodzi wtedy do szybkiego zużycia wkrętaka oraz śruby ze względu na duży prześwit. Pasowanie w drugą stronę na szczęście się już nie uda.
Udanego majsterkowania!